Yumurtlamanın gerçekleşmesi gebelik için iki nedenle ön koşuldur. Yumurtlama ile atılan ve kadının genetik yapısını taşıyan yumurta spermle birleşerek döllenmiş yumurtayı yani embriyoyu oluşturur ve ayrıca yumurtlama sonrasında salgılanan progesteron hormonu rahim içini döllenmiş yumurtanın tutunmasına hazır hale getirir.

Yumurtlama yani anovülasyon sorununun en önemli ve sık görülen nedeni polikistik over sendromu olarak bilinen sorundur. Bunun dışında beyinden salgılanan hormonların yetersizliği (hipogonodotropik hipogonadizm) ve yumurtalıkların erken yaşta işlevsiz kalması (prematüre ovarian yetmezlik veya erken menapoz gibi durumlar yumurtlama sorunu yaratırlar. Süt verme hormonu prolaktinin aşırı salgılanması, ya da troid bezinin az ya da çok çalışması, stres aşırı kilo, ya da aşırı kilo kaybı, ağır egzersiz gibi durumlar beyin aracılığı ile yumurtlamanın durmasına neden olabilirler. Tüm bu nedenlere bağlı düzensiz ya da anormal yumurtlama tüm infertil kadınların % 25’inde saptanır.

Kadının adet düzeni, yumurtlama hakkında önemli ip uçları içerir. Adetlerin düzenli olması ve adet sancısı genellikle yumurtlamaya işaret eder. Yumurtlamanın olup olmadığını saptamak için geçmişte sık kullanılan bazal vücut ısısı takibi, rahim iç yüzünden alınan (endometrial) biyopsi gibi yöntemler yerine günümüzde progesteron hormonu düzeyinin kanda ölçümü daha çok kullanılmaktadır. Beklenen adetten 1 hafta önce (yaklaşık adetin 21. günü) kanda progesteronun 3 ng/mL’den yüksek bulunması yumurtlamanın kesin işaretidir.

Yumurtlamanızın takibi için yumurtlamayı uyaran ve salgılandıktan sonra idrarla atılan ‘luteinize edici hormonu’ (LH) saptayan özel idrar çubuklarını kullanmanız gerekebilir ya da vajinal ultrasonografi ile takip edilebilirsiz.

Yumurtlamayı önleyen sorunların bir kısmı yaşam koşullarınızı düzelterek (kilo verme, aşırı yorgunluktan kaçınma vb), bir kısmı mevcut sorunu ortadan kaldırarak (troid problemi ya da süt verme hormonu yüksekliğinin düzeltilmesi) bir kısmı ise doğrudan yumurtlamanızı sağlayan ilaçlar kullanılarak ortadan kaldırılabilir. Bunların başarısız olması durumunda intrauterin inseminasyon (aşılama) ya da tip bebek tedavi seçenekleriniz arasındadır.

Ankara Tüp Bebek Merkezi diğer blog yazıları için tıklayınız.