Yumurtaların geliştirilmesi (kontrollü ovarian hiperstimülasyon) İlk tüp bebek uygulaması ilaçsız olarak doğal siklusta hastanın kendi geliştirdiği yumurta ile gerçekleştirilmiş olsa da bu uygulamada başarı şansının çok düşük olmasından dolayı, başarı şansını artırmak için yumurtalıkları daha fazla sayıda yumurta geliştirmeye sevk eden ilaçlar kullanılır. Doktorunuzun sizi muayene etmesi ve tetkiklerinizi değerlendirmesinden sonra size özel dozlarda düzenlenmiş bir ilaç listesi ve kullanma şeması alacaksınız. Tedavi protokolünüzü; yaşınız, daha önceki tedavi öykünüz, daha önceki tüp bebek uygulamalarındaki sonuçlarınız ve adetinizin 2. veya 3. gününde bakılmış olan FSH, AMH düzeyinizle belirlenebileceği üzere yumurtalık rezerviniz etkiler. Bu nedenle başkalarının kullandığı ilaçlar ve dozları ile kendinizi karşılaştırmayınız. Yumurtalıkları uyarmak için kullanılan ilaçların neredeyse tamamı maalesef enjeksiyonla kullanılmaktadır.

Yumurtalıkların ilaçlarla uyarılmasına yani stimülasyona genellikle adet kanamasının 2 ya da 3. günü başlanır. Bu aşamada çok sayıda ilaç farklı şekilde birbirleriyle kombine edilerek ve farklı isimlerle adlandırılan protokoller şeklinde size uygulanabilir. Bu amaçla bir önceki adet döneminde doğum kontrol hapı gibi ilaçlar kullanılabilir ya da bir önceki adetin 21. gününden itibaren (Uzun protokol) ya da adetinizin başlamasıyla birlikte (kısa ultra-kısa protokoller) yumurtalıklarınızı önce uyararak (flare etki) sonra da baskılayıp yumurtlamanıza neden olan LH hormonunun salınımını önlemek için GnRH analogları denilen bir grup ilaç verilebilir. Ya da adetinizin 2 ya da 3. günü doğrudan gonadotropin denilen yumurtalıkları uyaran ilaçlarınıza başladıktan sonra yumurtlamanızı önlemek için Antagonist adı verilen ilaçlar tedavinize eklenebilir (Antagonist protokol). Antagonistler GnRH Agonistlerinden farklı olarak yumurtalıkları hiç uyarmadan doğrudan FSH ve LH salınımını baskılarlar ve genellikle ya siklusun 6. gününde (fix protokol) ya da önde giden follikül 14 mm çapa ulaşınca başlanır (flexible protokol).  Adetin 2 ya da 3. günü başlanan gonadotropinler ile tedaviye ortalama 7-10 gün süreyle devam edilir. Bu arada yumurtalıklardaki gelişen folliküler sık aralıklarla yapılan ultrasonografik ve hormonal incelemelerle (E2) takip edilir. Tüm bulguları değerlendiren doktor, yumurtaların toplanması için en uygun zamanı belirler. Yeterli büyüklüğe erişen folliküllerdeki yumurtaların olgunlaşması için HCG (human chorionic gonadotropin) adlı ilaç belirtilen saatte uygulanır ve bundan 34 – 36 saat sonrasında yumurta toplama işlemi yapılır. Eğer çok sayıda follikül gelişimi ve yüksek E2 düzeyleri nedeniyle hastada OHSS riski varsa çatlatma işlemi için HCG yerine GnRH analogları kullanılabilir. Ortalama % 10 kadında işlemin, yetersiz yumurta gelişimi, erken yumurtlama, hormonlarda istenmeyen değişiklikler gibi çeşitli nedenlerle yumurta toplama aşamasından önce sonlandırılması gerekebilir ya da yumurta toplama işlemine rağmen yumurta elde edilemeyebilir.

Ankara Tüp Bebek Merkezi diğer blog yazıları için tıklayınız.